«Ақбауыр» ежелгі түркі қоршаулары

Ауқымды жұмыстарды Халықаралық Түркі академиясының қолдауымен Сарыарқа археологиялық институтының экспедициясы Қарқаралы ауданының солтүстік-шығысында, Едирея маңында орналасқан ежелгі түркі дәуіріндегі екі ескерткішке жүргізді [Кукушкин и др., 2019а; 2019б]. Ащыкен Сораны қорымында әр түрлі пішіндегі сегіз қоршаудың тізбегі, екі-екіден жалғасқан үйінділері бар алты тас қорғандар, сондай-ақ шығыс бағытта тарайтын тас қаланды қорғандар жаппай қазумен қамтылған. Кешеннің діни-салттық сипаты жерлеудің болмауымен расталады және қола ілгектің, пышақтың және өзек тәрізді псалийдің фрагменттерімен, сондай-ақ жебенің темір ұшымен ұсынылған табылған заттардың аздығын түсіндіреді. Неғұрлым елеулі материал кетабан қорымында алынды, онда қосақталған тас үйіндімен жабылған қоршаулардағы жылқылардың екі көмілуі зерттелді. Ілеспе инвентарь екі темір ілмектерден, шыбықтардың фрагменттерінен, жүктелген шелектен, ілгектен, сондай-ақ жебенің ұшынан тұрады. Осылайша, соңғы жылдары Орталық Қазақстанның ерте ортағасырлық жерлеу және еске алу ескерткіштерін зерттеу саласында оң үрдіс байқалғанын атап өткен жөн. Алайда, жинақталған материалдар әлі де аз және алдағы жылдары оң өзгерістерді жүйелі зерттеусіз күтілмейді, ал бастапқы деректерді жинақтау кезеңі он жылдан астам уақытқа созылуы мүмкін.